زبان و ادبیات فارسی

مطالب این وبلاگ بیشتر در مورد درس های زبان و ادبیات دوره ی دبیرستان است.مدیر وبلاگ تلاش دارد نمونه سوالات و برخی موضوعات درسی را برای استفاده دوست داران زبان و ادبیات فارسی در این وبلاگ قرار دهد.

زبان و ادبیات فارسی

مطالب این وبلاگ بیشتر در مورد درس های زبان و ادبیات دوره ی دبیرستان است.مدیر وبلاگ تلاش دارد نمونه سوالات و برخی موضوعات درسی را برای استفاده دوست داران زبان و ادبیات فارسی در این وبلاگ قرار دهد.

جواب خودآزمایی زبان دوم چاپ93کل کتاب

 

 

باسمه تعالی

 

پاسخ خود آزمایی های زبان فارسی ( 2 )

 

                                                                                          

خودآزمایی درس اول  ( زبان و گفتار )  صفحه 6

 

1 زبان مانندقواعد شطرنج است که خالی از هر گونه خطا و اشتباهی است                  اما خود بازی شطرنج مانند گفتار است که امکان خطا و اشتباه در آن بسیار است .

 

2 به جای نمود آوایی زبان ( گفتار ) از نمود حرکتی استفاده می کنند .

 

3 الف)  تمایز زبان و گفتار به ما کمک می کند تا بدانیم که خطا و اشتباه فقط در گفتار رخ می دهدولی رفع واصلاح آن به وسیله زبان صورت می گیرد .

 

 

باسمه تعالی

 

پاسخ خود آزمایی های زبان فارسی ( 2 )

 

                                                                                          

خودآزمایی درس اول  ( زبان و گفتار )  صفحه 6

 

1 زبان مانندقواعد شطرنج است که خالی از هر گونه خطا و اشتباهی است                  اما خود بازی شطرنج مانند گفتار است که امکان خطا و اشتباه در آن بسیار است .

 

2 به جای نمود آوایی زبان ( گفتار ) از نمود حرکتی استفاده می کنند .

 

3 الف)  تمایز زبان و گفتار به ما کمک می کند تا بدانیم که خطا و اشتباه فقط در گفتار رخ می دهدولی رفع واصلاح آن به وسیله زبان صورت می گیرد .

 

 ب) افراد کر و لال نیز از توانایی ذهنی زبان برخوردارند و به هنگام استفاده از آن به جای  نمود آوایی یا گفتار ازنمود حرکتی کمک می گیرند .

 

ج)براساس این تمایز نشان می دهیم که چرا گوناگونی لهجه ای و گویشی به یگانگی زبان آسیبی وارد نمی رسانند. علت این امر آن است که گوناگونی یاد شده به گفتار مربوط است نه به زبان .

 

4 - . زیرا این کلمات فارسی هستند و به کار بردن کلمات فارسی به همراه « یت »مصدر ساز عربی، صحیح نیست .به جای آن می توان آشنایی ( آشنا بودن یا شدن ) ، خوبی ( خوب بودن ) ، ایرانی ( ایرانی بودن ) به کار برد .

 

خود آزمایی درس دوم  ( جمله ) صفحه 11 و 12

1-                                                                                   انس بن مالک می گوید .

                                 جمله

                                                          

                                                                                                   

                                                    

                      نهاد           گزاره  

                   انس بن مالک       می گوید         

نهاد جدا (انس بن مالک ) ونهاد پیوسته(- د)مطابقت دارند .

 

                           جمله    روزی رسول اکرم (ص) به خانه ی مادرم آمدند

 

                                                نهاد                                              

                 نهاد                  گزاره     

                 رسول اکرم (ص )         به خانه ی مادرم آمدند                                                                                                   نهاد پیوسته:ٌَند

  در این جمله ،‌ نهاد پیوسته و جدا مطابقت ندارند وعلت آن احترام به پیامبر(ص) است .( 2 جزئی )

                     جمله  برادر کوچکم ، ابو عمیر، سخت دل تنگ واندوهگین بود .

 

               نهاد                     گزاره                                                                       

                                                                                                                                   

    برادر کوچکم ، ابو عمیر      مسند                     فعل

                                سخت دل تنگ و اندوهگین       بود

 

نهاد جدا(برادر کوچکم ) ونهادپیوسته(ф) مطابقت دارند . (سه جزئی مسندی )  

 

                        حضرت رسول (ص) علت دل تنگی برادرم را از ما پرسیدند

                         نهاد جدا         مفعول                 متمم  فعل

نهاد جدا و پیوسته مطابقت ندارند ، علت آن احترام به پیامبر(ص) است.( چهار جزئی مفعولی متممی ) نهاد پیوسته:ند

 

   مادر      گفت        نهاد پیوسته: (ф) مطابقت دارد چون هردو مفردند

    نهادجدا    فعل                                                                  ابو عمیر  پرنده ی زیبایی داشت (نهاد پیوسته: (ф) مطابقت دارد چون هردو مفردند          

نهاد            مفعول    فعل

2 علی ومسعود با هم به دبیرستان رفتند . (نهاد :جمع شناسه: جمع )نهاد با شناسه مطابقت دارد .

-          بسیاری از انسان ها از نظر رنگ ونژاد و زبان با هم اختلاف دارند اما از نظر اصل انسان بودن با هم مشترک هستند . ( نهاد: جمع شناسه : جمع )  ←نهاد با شناسه مطابقت دارد .

-          در قرن چهارم هجری ، ملت ایران با تکیه بر زبان وفرهنگ خود درخت تازه اما اصیلی را پروردند . ( نهاد، ملت: اسم جمع است شناسه می تواند مفرد یا جمع بیاید .) که در آب وهوای اسلام پرورش یافته بود . (نهاد: درخت  ،مفرداست ،شناسه هم مفرداست . ) نهاد با شناسه مطابقت دارد .

-          ملتی که طالب استقلال سیاسی باشد/ باشند  به زبان مادری خود سخن می گوید/می گویند  . ( نهاد: ملت، اسم جمع است  در این حالت شناسه می تواند مفرد یا جمع باشد )

-          ما وفرد وسی با وجود هزار سال فاصله ی زمانی با زبان پیوندهای مشترک داریم . (نهاد :جمع  ←شناسه :جمع  ) شناسه: با نهاد مطابقت دارد .

-          با دیگران چنان رفتار کن(فعل امر،دوم شخص مفرد شناسه фاست  (که دوست داری دیگران با تو رفتار کنند . ( نهاد :جمع شناسه: جمع) نهاد با شناسه مطابقت دارد .

-          کتاب ها از دستم رها شد و بر زمین افتاد . ‌( مطابقت ندارد زیرا نهاد غیر جاندار است وشناسه می تواندهم مفرد وهم جمع باشد )

-          امیر با دوستش جمعه ها به کوه نوردی می رود . ( نهاد : مفرد شناسه : مفرد  ) شناسه با نهاد مطابقت دارد .

   3-  زبان یک توانایی ذهنی است در حالی که گفتار نمود آوایی این توانایی ذهنی می باشد .  هر گونه خطا واشتباه در گفتار رخ می دهد وبه وسیله ی زبان اصلاح ورفع می گردد.همه ی انسان ها حتی افراد کر ولال دارای این توانایی ذهنی (زبان ) هستند اما درگفتار با هم فرق دارند،زیرا افراد لال به جای استفاده از نمود آوایی،از نمود حرکتی کمک می گیرند.قواعد زبان ثابت است وتغییر نمی کند ولی گفتارمتغیر است.

 

خود آزمایی درس سوم  (ویرایش ) صفحه 16

1 تیم ملی ایران به رهبری مربّی خوب خود با اجرای شش بازی پی در پی ،‌ آن را به سود خود به پایان برد .تیم مقابل که روحیه ی خوبی نداشت ، بر خلاف تصور تماشاگران شکست خورد ، مربیان این تیم قبلاً نشست هایی برای ارزیابی تیم های مقابل داشتند .

 

چگونه می توان علیه گذشته ی افرادی که نمی شناسیم ، عملیات قانونی انجام دهیم  و موضوع را به طور دقیق ارزیابی کنیم ؟ این کارهم  مستلزم شناخت و هم مستلزم صرف وقت فراوان است . در غیر این صورت تجسّس در کاردیگران جایز نیست .

 

رفتن به نمایشگاه و برگشت از آن ، مدّت زیادی طول نکشید ولی در همان زمان کم، از غرفه های زیادی دیدار کردم که بسیار جالب توجه بود . یک دوره  شاهنامه خریدم زیرا این اثر، شناسنامه ی ملّت ایران و سند ملیّت ماست که باید آن را حفظ کرد وخواند واز پندهای آن عبرت گرفت . هم چنین دیوان پروین اعتصامی شاعر معاصر ایران را نیز خریدم . سپس در غرفه های دیگر گشت و گذاری انجام دادم و در پایان از نمایشگاه خط وخوشنویسی که در کنار نمایشگاه بر پا شده بود بازدید کردم و آثار نفیس و هنرمندانه را که چشم نواز بودند ، ملاحظه کردم وازدیدن آن ها  لذّت بردم . . . . 

 

2 رستم در شاهنامه ، پهلوانی قوی توصیف شده است / رستم در شاهنامه ،پهلوان قوی و قدرتمندی توصیف شده است .

 

-          او دلایلی کافی برای سخن خود ارائه داد . / او دلایل کافی و کاملی برای سخن خود ارائه داد .

-           

-          در کنار آن خط ، خطی موازی بکشید. / درکنار آن خط ، خط موازی و بلندی بکشید .

-           

خود آزمایی درس چهارم   ( جمله و اجزای آن ) صفحه 20

 

1 الف )  زندگی هدف دار آرزوی آزاد مردان است .

              نهاد           مسند            فعل                                                                                          

 (سه جزئی مسندی)                                                                                         

                                                                                                    

ب  )  رستم چهره ای محبوب و ملّی  دارد . ( سه جزئی با مفعول )

       نهاد       مفعول          فعل

 

پ ) سهراب  خود را   به او   می شناساند . ( چهار جزئی با مفعول ومتمم )

    نهاد    مفعول     متمم      فعل

 

ت )مطالب اضافی   در این درس   نمی گنجد .   ( سه جزئی با متمم )

     نهاد           متمم       فعل

 

ث )زبان شناسان  زبان را  یک نظام   می دانند . ( چهار جزئی با مفعول ومسند )

    نهاد            مفعول  مسند       فعل

 

 2 - الف ) زندگی هدف دار در سایه ی آزادی و عدالت ، آرزوی آزاد مردان است .

 

       ب ) رستم در میان ایرانیان ، چهره ای محبوب و ملّی دارد .

 

      پ ) سهراب از روی صداقت و سادگی ، خود را به  او می شناساند .

 

      ت ) مطالب اضافی برای آموزش بیش تر ، در این درس نمی گنجد .

 

      ث ) زبان شناسان ، از ابتدای تاریخ زبان شناسی علمی ، زبان را یک نظام می دانند .

 

خود آزمایی درس پنجم  ( انواع نوشته ) صفحه 26و27

1-

-

زبان

قالب

موضوع

بیان

مخاطب

نوشته اول

ادبی

زندگی نامه

اجتماعی

جدی

عام

نوشته دوم

مطبوعاتی /علمی

گزارش / مقاله

علمی فرهنگی

جدی

عام

نوشته سوم

اداری

نامه

فرهنگی

جدی

خاص

 

2 هر دانش آموز به تناسب ذوق و استعداد و توانایی خود از زبان کودکانه استفاده کند .

یکی بود یکی نبود. روزی روزگاری دو نفر با هم مسافرت می کردند . یکی از آن ها به نام خیر آدم خوب و مهربانی بود . او دو تکه جواهر گران قیمت همراه خود داشت اما نفر دوم آدم دزد وبدجنسی بود . نام او شر بود . او می دانست خیر دوتکه جواهر گران قیمت همراه خود دارد، به خاطر همین دنبال فرصتی می گشت تا این گوهرهای ارزشمند را از چنگ او خارج کند . خیر و شـر دربیـابان گرم وسـوزانی به سفر خود  ادامه می دادند . خیر که خیلی تشنه می شد ، در طول سفرمرتب آبی که همراه خود داشت می خورد تا این که تمام شد . بعداز مسافتی که درصحرا به جلو رفتند ، خیر تشنه شد . هرچه تحمل کرد فایده نبخشید . به ناچـار از شر خواسـت به او آب بـدهد . شر که دنـبال فرصت می گشت ابتدا  از دادن آب خود داری کرد . خیر به او گفت : دو گوهر گران قیمت خود رابه تو می دهم اما او قبول نکرد ( دنباله ی داستان به عهده دانش آموزان است .)

3 می گذرد/ می گذرند ، دارد / دارند ، برمی خیزیم ، می دهیم ، برمی گردد / برمی گردند . (فعل می تواند هم مفرد و هم جمع باشد؛ زیرا نهاد غیر جاندار است ) بازمی ایستد ، شود / شوند ( فعل می تواند هم مفرد وهم جمع باشد زیرا نهاد غیر جاندار است )نمی آید یا نمی آیند

 ( چون نهاد غیر جاندار است فعل می تواند هم مفرد و هم جمع باشد ) بیفشانیم ، دروکنیم .

4- فعالیت دانش آموزی است

 

خود آزمایی درس ششم  ( خط ونوشتار )  صفحه 30

 

1-     زیرا در گذشته شکل گفتاری و نوشتاری این واژه ها مثل هم بوده است و اما به مرور زمان شکل گفتاری آن ها از شکل نوشتاری فاصله گرفته و تغییر یافته است وصورت مکتوب باقی مانده است  و امروز به همان شکل گفتاری گذشته نوشته می شود بدون آن که تغییری در آن داده شود. همچنین سهولت تلفظ باعث تغییر در نمود آوایی شده ولی نوشتار به حال خود باقی مانده است .

 

خواهر

خوردن

خواستار

خوابیدن

گفتار ی

خاهر(xahar)

خردن(xordan)

خاستار (xast-ar)

خابیدن (xabidan)

نوشتاری

خواهر(xowahar) 

خوردن(xowardan)

خواستار(xowastar)

خوابیدن (xowabidan)

                             

2 در زبان هایی مثل انگلیسی وعربی نیز کلماتی وجود دارد که بین صورت گفتاری و نوشتاری آن ها تفاوت وجود دارد ؛ مثال :

خورشید= (اشمس) الشّمس                                      کارد  (نایف )kinfe                          دانش(نولج)knowledge

   صبح = ( ولفجر) والفجر                                                     این (دیس)this                             جهان(ورد)World

 ستارگان =(کنجوم ) کالنّجوم                                               سگ  (داگ)Dog                            هشت(ایت)  Eight

بالاخره = ( بلخره ) بالاخره                                                   درس (لسن)lessen

3 الف ) زبان و گفتار را در خانه و پیش افراد خانواد  یاد می گیریم وبـرای گفتن زحمتی نمی کشـیم  اما خـط ونوشتار را در مدرسـه و نـزد معـلم می آموزیم . وبرای نوشتن ، ناگزیریم زحمت زیادی بکشیم .

 ب ) زبان وگفتار ریشه در ذات و طبیعت انسان دارد حال آن که خط ونوشتار ذاتی و طبیعی انسان نیست وریشه در اجتماع وفرهنگ او دارد .

پ ) انسان همواره از نعمت زبان و گفتار بر خوردار بوده است . اما خط ونوشتار پدیده ای بسیار تازه است .

ت) گفتار آنی است و ناپایدار. یعنی دریک زمان گفته می شود وآثارش از بین می رود اما نوشتار پایدار است .

ت‌)     خط و نوشتار به طور مستقیم وبه واسطه ی گفتار با زبان پیوند می خورد .

ث‌)     خط و نوشتار هم مانند گفتار در معرض خطا واشتباه و تنّوع و گوناگونی است .


خودآزمایی های درس هشتم ( گروه فعلی و ویژگی های آن ) صفحه 43و44

1-

فعل

زمان

کاربرد

وجه فعل

به سر می برًد

ماضی استمراری

برای بیان کار درگذشته به طور  پیوسته

اخباری

می آمد

ماضی استمراری

برای بیان کار درگذشته به طور  پیوسته

اخباری

می خواند

ماضی استمراری

برای بیان کار درگذشته به طور  پیوسته

اخباری

گفت

ماضی ساده

برای بیان کار در گذشته به طور کامل

اخباری

پیدا خواهم کرد

آینده

برای بیان کار درآینده

اخباری

خواهم بست

آینده

برای بیان کار درآینده

اخباری

دید

ماضی ساده

برای بیان کار درگذشته به طور کامل

اخباری

می گفتند

ماضی استمراری

برای بیان کار درگذشته به طور  پیوسته

اخباری

شده است

ماضی نقلی

برای بیان کاری که درگذشته انجام گرفته واثر ونتیجه آن مورد نظر است .

اخباری

می گویی

مضارع اخباری

برای بیان کاری که اکنون در حال انجام است

اخباری

بیندیش

فعل امر

برای امر یا خواهش

امری

بطلبد

مضارع التزامی

برای بیان احتمال،آرزو و الزام در آینده

التزامی

 

2 خط و نوشتار خاستگاه فرهنگی و اجتماعی دارد و ساخته خود انسان است و انسان برای یادگیری آن باید زحمت بکشد و در مدرسه وکلاس ونزد معلم ، آن را یاد بگیرد زیرا خط ونوشتار بنابه ضرورت های اجتماعی وفرهنگی اختراع شده است وبر زبان وگفتار افزوده گردیده اسـت . بـنابراین خط ونوشتار به طور مستقیم به واسطه ی گفتار با زبان پیوند می خورد به این معنی که ما نخست زبان را به صورت گفتاردر

می آوریم و آن گاه گفتار را به کمک خط به شکل نوشتار می نویسیم .  خط ونوشتار پدیده ای تازه است و به همین دلیل نمی تواند بخش اصلی گفتار به شمار رود . از آن جا که نوشتار نمود دیداری زبان است در این جا نیز مثل گفتار هر اشتباهی که رخ دهد مربوط به نوشتار است نه زبا ن. از سوی دیگر انسان برای آن که  گفتار را تثبیت کند دست به ابداع و اختراع خط زده است با توجه به این که همیشه در طول زمان بین شکل گفتاری زبان وشکل نوشتاری آن فاصله ایجاد می شود افراد ناگزیرند که نوشتار و خط را در مدرسه و نزد معلم یاد بگیرند.

3 از دوستم نامه ای آمد .

-   چرا غایب شده است ؟

-   با تاکسی به خانه رفتم .

-  چرا به مدرسه نیامدی ؟

 

خودآزمایی درس نهم  ( طرح نوشته ،  مواد لازم نوشته )  صفحه 50

 

1 فعالیت دانش آموزی است .        

2 فعالیت دانش آموزی است .        

3- اعتلا و ارتقای مقام آن شخصیّت علمی دور از انتظار نبود .

4 فعالیت دانش آموزی است . 

خود آزمایی درس دهم  ( ویژگی های فعل )  صفحه 53و54

1-       نامه خوانده می شود / نامه فرستاده می شود / نامه برده می شود / نامه دیده می شود / نامه آورده می شود .

2-       

فعل

معلوم

مجهول

می نویسد

علی نامه را می نویسد

نامه نوشته می شود

بنویسد

  علی نامه را بنویسد

نامه نوشته شود

دارد می نویسد

علی نامه را دارد می نویسد

نامه دارد نوشته می شود

خواهد نوشت

علی نامه را خواهد نوشت

نامه نوشته خواهد شد

نوشته است

علی نامه را نوشته  است

نامه نوشته شده است

نوشته بود

علی نامه را نوشته بود

نامه نوشته شده بود

داشت می نوشت

علی نامه را داشت می نوشت

نامه داشت نوشته می شد

می نوشت

علی نامه را می نوشت

نامه نوشته می شد

نوشته باشد

علی نامه را نوشته باشد

نامه نوشته شده باشد

3-       جمله نمونه :فردا نامه نوشته خواهد شد .

 

قید

جمله مجهول

یک ساعت بعد

یک ساعت بعد ، نامه نوشته خواهد شد .( نوشته می شود )

همین حالا

همین حالا نامه نوشته می شود.

تا چهار  پنج روزدیگر

تا چهار پنج روز دیگر نامه نوشته خواهد شد.( نوشته می شود )

پارسال

پارسال نامه نوشته شد .(نوشته شده بود )

پیش از آمدن شما

پیش از آمدن شما نامه نوشته شده بود .( نوشته شد ، نوشته شده است .)

فردا صبح

فردا صبح نامه نوشته خواهد شد .( نوشته می شود )

هفته آینده

هفته آینده نامه  نوشته خواهد شد.( می شود )

قبلا

قبلا نامه نوشته  شده است  .(شده بود،نوشته شد )

تا چنددقیقه ی دیگر

تا چند دقیقه ی دیگر نامه نوشته خواهد شد. (می شود )

بعدا

بعدا نامه نوشته خواهد شد.( می شود )

دیروز

دیروز نامه نوشته شد.( شده است ، شده بود)

 

4-      شاه مردم بی گناه را گروه گروه به گلوله می بست .

-          امام خمینی حکومت ستم شاهی را بر انداخت .

-          آیا ایرانیان باز هم شاهکارهایی هم چون شاهنامه ی فردوسی خواهند سرود ؟

-          جوانان ایران در سایه ی تلاش و از خود گذشتگی و عشق به هم نوع ، پرچم علم و فضایل اخلاقی را در سراسر دنیاخواهند افراشت .

-          غلامحسین یوسفی ،کتاب چشمه ی روشن را در نقد و تحلیل نمونه هایی از شعر فارسی نوشت .

-          اعتیاد بسیاری از استعدادها را کشته است .  

 

خود آزمایی درس یازدهم  ( عنوان ، شروع و پایان نوشته )  صفحه 61

1 پاسخ خودآزمایی های 1 تا 3 به عهده ی خود دانش آموزان است .

4-

فعل

ماضی التزامی

ماضی مستمر

مضارع مستمر

بگویم

گفته باشم

داشتم می گفتم

دارم می گویم

رفته ای

رفته باشی

داشتی می رفتی

داری می روی

بیندیش

اندیشیده باشی

داشتی می اندیشیدی

داری می اندیشی

خواهم بست

بسته باشم

داشتم می بستم

دارم می بندم

دید

دیده باشد

داشت می دید

دارد می بیند

گرفت

گرفته باشد

داشت می گرفت

دارد می گیرد

 

6 چگونه پیروز شدن خود را به تو خواهم گفت .

-          انبیای الهی در برابر ظالمان قیام کردند و پیام حق را به گوش آن ها رسانیدند .

 

خود آزمایی درس دوازدهم  (ساختمان فعل ) صفحه  68و69 

1 ( می خواست : ساده )1 ، (برآورد : پیشوندی ) 2، ( نمی توانست : ساده ) 3، (می کوشید : ساده )4 ،

( بود : ساده ) 5، ( کند : ساده )6 ، (کرد : فعل ساده )7 ، ( در این جمله واژه ی آگاه مسندو جمله  چهار جزئی است ) ، ( گفت : ساده )8

( شده ای : ساده )9 ، ( داری : ساده ) 10، ( گفت : ساده ) 11، ( گرفته بود : ساده ) 12، ( شدم : ساده )13 ، ( است : ساده ) 14 (است: ساده )15

2 معلمان ، جوانان را از زیان های خانمان سوز اعتیاد آگاه می کنند .  ( 4 جزئی مفعولی و مسندی ) آگاه مسند

-          دانشمندان چراغ دانش را همیشه فروزان می کنند . ( 4 جزئی مفعولی و مسندی ) فروزان مسند

-           مهتاب ، همه جا را روشن کرد . ( 4 جزئی مفعولی مسندی ) روشن مسند

-           مادر غذا را زود حاضر کرد . ( 4 جزئی مفعولی مسندی )

3 مادر در تربیت این کودک رنج برد .(ساده ) رنجی برد ، رنج بسیار  برد

- حمید برای آماده کردن این مقاله زحمت کشید .( ساده ) زحمت زیادی کشید ، زحمت ها کشید

- او گذشته ها را فراموش کرد . (مرکب )

- در کلاس باز شده است .( ساده ) بازتر شده است

- کودک از پشت پنجره فریاد می زند . (ساده )   فریاد بلند می زند ، فریاد ها می زند ، فریادی می زند

- احمد پیش آمد(ساده) پیش تر آمد (2جزئی)

- او به سؤالات جواب داد .( ساده ) جوابی داد ، جواب ها داد                

-          معتاد با این عادت زشت به خود ستم می کند .( ساده ) ستم ها می کند ، ستمی می کند .

4

روزنامه ی روزانه : «روزنامه » مفهوم روز را در بردارد ونیازی به کلمه « روزانه » ندارد .

گردن بند گردن : وقتی می گوییم « گردن بند » یعنی آن چه که به گردن بسته می شود و کلمه « گردن » بعد از آن حشو و زاید است .

 

دست بند دست : دست بند متعلق به دست است وذکر کلمه ی « دست » زائد است .

قند شیرین : « شیرین » برای « قند » حشو است ، چون خود «قند » شیرین است .

 

استارت شروع : « استارت » به معنی شروع کردن است پس حشو است .

 

صعود به بالا ، سقوط به پایین ، کمدی خئده آور، محاصره از هر سو ، صداع سر، دوباره بازخوانی ، روغن چرب ، استمداد طلبیدن ، یخ خنک ، رود اروند رود ، شب لیله القدر ، نیم رخ صورت ، ریسک خطر ناک ، الی تاهفت شب ، لذا به این دلیل ، در سال های نخستین صدر اسلام ، مفید فایده ، مثمر ثمر ، درخت نخل خرما

 

خود آزمایی درس سیزدهم  ( بایدها و نبایدهای املایی 2 ) صفحه 75

1 تشدید میانی کاملاً محسوس است . گذاشتن تشدید در کلماتی که تشدید میانی دارند ، لازم است . مانند ؛ ارّه ، نقّاش ،بنّا .

همچنین گذاشتن تشدید برای کلماتی که « تشدید پایانی » دارند ، لازم است ؛ به شرط این که پس از حرف مشدد یک مصوّت باشد . مانند او سد ساخت .( درست )، او سدّ ساخت . ( نادرست )، بر حقّم ( درست )، بر حقم ( نادرست ) ، حقّ من ، حقّ و باطل ، سدّ راه ،خطّ زیبا

2 در خطّ عربی در همه حال باید نوشته شود ، اما در خطّ فارسی فقط در مواردی باید رعایت شود که نگذاشتن آن ابهام ایجاد می کند .

از طرف دیگر مد (ّ~) در عربی برای ایجاد کشش وزیبایی آهنگ به کار رفته می شود و جنبه ی زیبا شناختی دارد یعنی اصولا به حوزه ی قرائت مربوط می شود که بعد از مصوت بلند می آید درفارسی (~ ) خود یک واج است که تنها برمصوت بلند «ا» قرار می گیرد.

خود آزمایی درس چهاردهم  ( روش تحقیق 1 ) صفحه82

 خودآزمایی های 1 و 2 ، فعالیت دانش آموزی اند .

3-

فعل

جمله معلوم

جمله مجهول

خواهد گرفت

بهزاد کتاب را خواهد گرفت.

کتاب گرفته خواهد شد.

خریده بود

بهزاد کتاب را خریده بود .

کتاب خریده شده بود .

گرفته است

بهزاد کتاب را گرفته است .

کتاب گرفته شده است .

می خرد

بهزاد کتاب را می خرد .

کتاب خریده می شود .

می دید

بهزاد کتاب را می دید .

کتاب دیده می شد .

4 ویرایش : تا کنون متفکّران ایرانی ابتکارات علمی فراوانی را انجام داده اند

 

 


خود آزمایی درس پانزدهم ( نظام آوایی زبان ) صفحه 86
-1

کلمه

هجا

تعداد هجا

واج ها

تعداد واج

توضیحات

دانش

/دا/نش/

2 هجا

/د/ا/ن/ــ /ش/

 5واج

 

آسمان

/آ/س/مان/

3 هجا

/ء/ا/س/ــ/م/ا/ن/

7 واج

مطابق با تلفظ معیار

آسمان

آس/مان/

2 هجا

/ء/ا/س/م/ا/ن/

 6واج

مطابق با تلفظ مذکور درفرهنگ لغت ها

نغز

/نغز/

1 هجا

/ن/ــ/غ/ز/

4 واج

 

کاشانه

/کا/شا/ن/

 3هجا

/ک/ا/ش/ا/ن/ــ/

 6واج

های پایان کلمه معادل ـِـ است

مهربان

/مه/ر/بان/

  3هجا

/م/ــ/ه/ر/ــ/ب/ا/ن/

8 واج

مطابق با تلفظ معیار

مهربان

/مهر/بان/

2 هجا

/م/ــ/ه/ر/ب/ا/ن/

7 واج

مطابق با تلفظ مذکور در فرهنگ لغت ها

یادگار

/یا/د/گار/

3هجا

/ی/ا/د/ــ/گ/ا/ر/

7واج

مطابق با تلفظ معیار

یادگار

/یاد/گار/

2 هجا

/ی/ا/د/گ/ا/ر

6 واج

مطابق با تلفظ مذکور در فرهنگ لغت ها

 

« کلماتی مانند آسمان ، مهربان و یادگار دو تلفظی هستند. »

 2 مجموعه ی حرف های یک واجی شامل شش گروه است :

گروه 1 : حرف های ا ( همزه ی آغاز ) ، مانند اجرا ، عدل و ء ( همزه ی میانی و پایانی ) و ( ع ) با واج مشترک / ء / (همزه ) ، مانند رأی ، جمع 

گروه 2 : حرف های « ت و ط » با واج مشترک / ت /  نبات ، نشاط  

گروه 3 : حرف های « ث ،‌ س و ص » با واج مشترک / س/ مانند : ثنا ، سما ، صفا

گروه 4 : حرف های « ح و هـ » باواج مشترک /هـ /مانند : حامد ، هاشم

گروه 5 : حرف های « ذ ، ز ، ض و ظ » با واج مشترک / ز / مانند : ذرّه ،‌زاهد ، ضرب ، ظاهر

گروه 6 : حرف های « غ و ق » با واج مشترک / ق / یا /غ / مانند : غافل و قابل

1- واج / ? /     : « ء » و « ع »                                 2- واج /t/ «‌ ت » و « ط »     

  3- واج / h / : « ح » و « هـ »                                  4- واج / z / :  « ذ» و « ز » و «ض» و « ظ » 

 5- واج / s / : « ث » و « س » و « ص »                     6-واج /g/ : «ق»و «غ»

v   اگرچه هر یک از حرف های «غ» و «ق» در گویش های محلی استان فارس واج جداگانه ای به حساب می آیند ولی در این جا زبان معیار مورد نظر است .

 


 
با تغییر واج اول : آن ، بان ، جان ، خان ،دان ، ران-3
با تغییر واج سوم : نام ،ناز ، ناب ، ناف، ناس، نار

برادر ابراهیم همان که از در وارد شد- دانشجوست.4-

الف ) آن کسی که از در واردشد ،‌برادر ابراهیم و دانشجوست .

ب )  آن دانشجو که از در وارد شد ، برادر ابراهیم است .
پ ) ابراهیم ،‌همان کسی که از در وارد شد ، برادرش دانشجوست .

ت ) برادر ابراهیم که دانشجوست ، از در وارد شد .

به دوست همسایه ام ، سلام کردم .

الف ) به دوستی که همسایه ی من است ، سلام کردم .

ب) به کسی که دوست همسایه ی من است، سلام کردم .

دوفعل معلوم ومجهول بنویسید

الف ) دو فعل معلوم ویک مجهول بنویسید .
ب ) دو فعل معلوم و دو فعل مجهول بنویسید .

پ ) یک فعل معلوم و یک فعل  مجهول بنویسید.

علی مثل خواهرش دانشجو نیست .

الف ) علی و خواهرش دانشجو نیستند .

ب ) خواهر علی دانشجوست اما علی دانشجو نیست .

سعید باپدر ومادر معلمش برگشت

الف ) سعید باپدر و مادرش که معلم هستند ؛ برگشت .
ب ) سعید با پدر و مادر یکی ازمعلمانش برگشت .

پ ) سعید با پدرش که معلم نیست و مادرش که معلم است  برگشت . و...

 

 

خود آزمایی درس شانزدهم ( گروه اسمی 1 ) صفحه 93/94

گروه های اسمی نوشته ی زیر را پیدا کنیدو وابسته های پیشین و پسین هر گروه را مشخّص کنید1-

 دیوان:  هسته/عظیم : وابسته ی پسین(ص بیانی) /رودکی:  وابسته پسین (مضاف الیه)

صد:وابسته ی پیشین(ص شمارشی) /   دفتر: هسته

یک:وابسته ی پیشین(ص شمارشی)/ شعر:هسته/مبالغه آمیز :وابسته ی پسین(ص بیانی)/منسوب به رشیدی:وابسته ی پسین(مضاف الیه)                    

  تعداد:هسته/ ابیات :وابسته ی پسین(مضاف الیه) / آن:وابسته ی پسین(مضاف الیه)

 

یک میلیون و سیصد هزار :وابسته ی پیشین(ص شمارشی)/بیت : هسته

 آن:وابسته ی پیشین(ص اشاره ) / چه(چیز) :هسته                                                                 

 باقی: هسته(وابسته ندارد)    ***        اندک :هسته (وابسته ندارد)     ***شک :هسته(وابسته ندارد)

روز گار:هسته/  فّرخی:وابسته ی پسین(مضاف الیه) /عنصری :وابسته ی پسین(مضاف الیه)

  بازمانده :هسته / اشعار :وابسته ی پسین(مضاف الیه)/ او:وابسته ی پسین(مضاف الیه)

قابل :هسته    /   ملاحظه:وابسته ی پسین (مضاف الیه)   

   از میان رفتن:هسته / اشعار :وابسته ی پسین(مضاف الیه) /  او :وابسته ی پسین(مضاف الیه

این:وابسته ی پیشین(ص اشاره) / تصوّر : هسته  *** ذهن :هسته(وابسته ندارد)

اشعار :هسته  /  او :وابسته ی پسین (مضاف الیه)***  نابود:هسته (وابسته ندارد)

 

2-هسته ی گروه های اسمی را در خود آزمایی یک پیدا کرده، ویژگی های هر یک راتعیین کنید

دفتر : مفرد، عام  ،  ساده   ، جنس                                   

شعر : مفرد ، عام  ، ساده، شناس                                        
تعداد : مفرد ، عام  ، ساده ، شناس                                     
بیت: مفرد، عام ، ساده ،جنس  

چه(چیز):مفرد ،عام،ساده،شناس                                  

باقی: مفرد ، عام ، ساده ، جنس                                 
اندک : مفرد  ، عام ، ساده، جنس                                 
شک : مفرد ، عام ، ساده ، جنس                                  
 
روزگار : مفرد  ،عام  ، مشتق ،شناس

بازمانده : مفرد، عام ، مشتق ، جنس 

اشعار : جمع مکسر  ، عام  ، ساده ، 

قابل : مفرد ، عام، ساده ، جنس

از میان رفتن : مفرد ، عام  ، مشتق  - مرکب، جنس

تصور : مفرد  ، عام  ، ساده ، شناس

ذهن  :  مفرد  ، عام ، ساده ، جنس

اشعار : جمع مکسر  ، عام  ، ساده ،

نابود : مفرد ، عام ، مشتق، جنس


تذکر1: اولین کلمه ای که باکسره خوانده می شود هسته است . مثل : کتابِ بزرگ او : کتاب:هسته
                                                            
تذکر 2: چه +ی / هیچ +ی / عجب +ی 
هر+ ی/ چنین +ی / در چنین مواردی «ی»  تکواژ گسسته است .«ی» نکره و وابسته نمی باشد مثل چه درختی ، عجب باغی ، هرزبان نفهمی ، چنین درختی ، هیچ ابهامی 
                                                                                        

3-گروه های اسمی را در مثال های زیر پیدا کنیدو نمودار درختی و پیکانی هریک را بکشید





  شاهنامه   فردوسی     /   سند  افتخار  زبان   فارسی  /   هیچ   ابهامی   /

آغاز    عصر   جدید  ی

کشف   حقیقت   گردش   زمین  /  سپیده دم    این    عصر/  طلب       شیر      فروش

همین       اجبار     معیشت/       کله ی      هر        زبان نفهم/         دو         خط      موازی

 

دل سوزی    آن   مکارترین   سوادگر ان /  هر    یک    سا عت /   این چنین    بزرگ مرد ی

 

4 - ساده :فردوسی، ابهام ، کار ، کشف ، حقیقت ، زمین ، آغاز ، عصر ، گالیله ، طب ، اجبار ، معیشت ،چندرغاز، کله ، خط ، ساعت ، ایتالیا 

مشتق : گردش(بن مضارع+ پسوند) ، ناگزیر(پیشوند +اسم )، بی نهایت(پیشوند + اسم)  ، سوداگر(اسم +پسوند) .

مرکب : شاهنامه(اسم +اسم ) ، شیرفروش(اسم + بن مضارع) ،،   بزرگ مرد(صفت +اسم )

مشتق مرکب : سپیده دم(صفت +ه+ اسم) ،زبان نفهم(اسم + پیشوند+ اسم) ، دل سوزی(اسم+ بن مضارع +یای مصدری )

5- تک هجایی : سر، پر، که ، به ، از ، ما ، کارد، کاشت ، کار

دوهجایی : شیراز ، دفتر، سرما ، گرما ، بزرگ، فرهنگ

سه هجایی : مربع ، پرداختن ، دبستان ، دل سوزی ، وام گزار

چند هجایی : دانش آموز ، دانشمندان ، اتومبیل ، شنبلیله

6-معانی مختلف گزاردن:

   انجام دادن : کارگزار،  خدمتگزار                                                                                                                    

      ادا کردن : نمازگزار، شکر گزار ، حق گزار                                                                                         

    پرداختن : وام گزار، خراجگزار                                                                                                           

  تعبیر کردن : خواب گزار                                                                                                                            

               گفتن و بیان کردن : سخن گزار،  پاسخ گزار                                                                             

     رسانیدن وتبلیغ کردن : پیغام گزار ،   خبر گزار                                                                                                            

خود آزمایی درس هفدهم   ( روش تحقیق (2)  ) صفحه 101و102

1-     فعالیت دانش آموزی است .

2-     فعالیت دانش آموزی است .

3-ضربت : یک بار زدن ، زدن ، زخم ، کوب

        ضربه: یک بار زدن ، زدن ، ضربت ، زخم ، کوب ، آسیب ، هریک از حملات ورزشکار که به نتیجه ی مثبت برسد ، قرعه ، طاووس ، کعبتین

       مراقبت : مواظبت کردن ، نگاهبانی کردن

        مراقبه : نگاهداشتن قلب از بدی ها ، یکی از مراحل سلوک است .

       ارادت : توجه خاص مریدبه مرشد و سالک به پیر و امثال آن ، اخلاص واظهار کوچکی در دوستی ، دوستی از روی اعتقاد وایمان

        اراده : میل ، قصد ، آهنگ ، خواستن ، مشیت ، قضا ، قدر، تقدیر

ارادت : توجه خاص مریدبه مرشد و امثال آن ، اخلاص واظهار کوچکی در دوستی ، دوستی از روی اعتقاد وایمان

اراده : میل ، قصد ، آهنگ ، خواستن ، مشیت ، قضا ، قدر، تقدیر

 

4-     خیر، اسم خاص با جمع بستن به اسم عام تبدیل نمی شود ؛ زیرا«ها» دراینجا علامت جمع نیست بلکه نشانه ی نوع است ونظایر آن ها مورد نظر است و در حالت جمع نیز  بر اشخاص خاص دلالت می کند مثل، سعدی ها یعنی افرادی مانند سعدی .

 
خود آزمایی درس هجدهم  ( گروه اسمی (2)  ) صفحه07 1
1 –
ترکیب های وصفی : دشتی پر از گاو ، آن جا، صحـرایی پر از اسب ، این اسب ها  ، گوسفنـد های بسیار ،  این همـه رمه ، غـلامان بسیـار ، این غلامان ، سرایی آراسته ، آن جا ، این سرا، این اندازه ، دستاری کهنه و پاره پاره و همه چیز .
ترکیب های اضافی : عمید نیشابور ، بندگان عمید ،سرای کی ، سرای عمید نیشابور ؟
 
در متن بالا هسته و وابسته های گروه های اسمی را مشخص نمایید 2-       

از بن مضارع و ماضی فعل های زیر،صفت مشتق بسازید 3-

       گفته بودی،گذشت،خواهددید ،نمی دانیم .

فعل :گفته بودی

بن مضارع: گو ...صفت مشتق: گویا ،گوینده (فاعلی)/بن ماضی :گفت ...صفت مشتق:گفته (مفعولی)

فعل:گذشت 

بن مضارع :گذر ...صفت مشتق:گذرا،گذرنده،گذران(فاعلی)/بن ماضی :گذشت ...گذشته(مفعولی)

خواهد دید

بن مضارع:بین... بینا ، بیننده (فاعلی) /بنماضی :دید...دیده( مفعولی

نمی دانیم 

بن مضارع:دان...دانا ، داننده(فاعلی) /بن ماضی :دانست ...دانسته( مفعولی

     هر یک از این واژه ها در زمان گذشته ، معنی دیگری غیر از آن چه امروزه معمول است ، داشته اند 4-
خدا= صاحب  / شوخ =چرک / کثیف= انبوه / رعنا= خود پسند ، احمق / مزخرف
ارزش گذاری ، کارگزاران 5-

؟!  امام حسین و تسلیم ؟!   /   خسیس و بخشش          6-

خود آزمایی درس نوزدهم  ( مرجع شناسی ) صفحه 116

     فعالیت دانش آموزی است. 1-

     از بن مضارع یا ماضی فعل های زیر اسم مشتق می سازیم : می رفت،پرسید،دید،گفتند،آفرید،می بخشید-2

فعل :می رفت

بن مضارع: رو +ش:روش  /بن ماضی :رفت +ار: رفتار/رفت+ن: رفتن 

فعل:پرسید

بن مضارع:پرس +ش:پرسش /بن ماضی:پر سید +ن:پرسیدن

فعل:دید 

بن مضارع:یین +ش:بینش /بن ماضی:دید +ار:دیدار/دید+ن:دیدن /دید+ه: دیده (چشم)

فعل:گفتند 

بن مضارع:گوی +ش:گویش /بنماضی:گفت +ار:گفتار/گفت+ن:گفتن

فعل:آفرید 

بن مضارع:آفرین +ش:آفرینش /بن ماضی:آفرید+گار/آفرید+ن:آفریدن    

فعل:می بخشید

بن مضارع:بخش+ش:بخشش /بن ماضی:بخشید +ن:بخشیدن

 خود آزمایی درس بیستم  ( گروه اسمی (3)  )ضمیر صفحه 120
-1
مدیر آن روزنامه /  او اشرف الدین قزوینی / انتشار آن  ←  روزنامه  / موزّعان او ←  نسیم شمال
هرکدام کودکان  /از  او  نسیم شمال ( اشرف الدین قزوینی )  / من  ←  سعید نفیسی / اشعار او اشرف الدین قزوینی
من    ←  سعید نفیسی / از او  ←   اشرف الدین قزوینی  / ازوی  ←   اشرف الدین قزوینی  /بی دریغ او  اشرف الدین قزوینی .
2 –
شبه جمله ها عبارتند از  : دریغا ،افسوس، بسم الله
«
افسوس خوردن » و « وای وای گفتن » کاربرد اسمی دارد و شبه جمله نیست .

3-
برادرم ، بعد از بیماری از روحیه خوبی برخوردار شده است .
ـ  به همت منتقدان از آثار ادبی خوبی برخودار می شویم

 .
خود آزمایی درس بیست ویکم : ( املا و گزینش های املایی 1 ) صفحه 125


1-    
الم ودرد/الم وشادی / علم و پرچم /علم وبیرق/ اسیر وگرفتار / عسیر و دشوار / اثیر وکره ی آتش / متبوع وپیروی شده /متبوع وفرمانروا/تابع ومتبوع /مطبوع و دل پذیر/مطبوع و دل انگیز / مطبوع و چاپ شده .
2 – 
گروه 1:« ء » و « ع » الیم و علیم /امارت و عمارت / ضیا، و ضیاع /آب ، تأیید ، عظیم ، بعید
گروه2: « ت » و «‌ ط » باتری و باطل /طین و تین / حیاط و حیات
گروه 3: « س » و « ث » و « ص » سالم وثابت وصادق / اسرار و اصرار / ثواب و صواب / سنا و ثنا
3 –
زیرا در گروه سه حرفی انتخاب باید بین سه صورت از یک واج انجام گیرد اما درگروه دو حرفی انتخاب درست باید بین دو صورت از یک واج انجام گیرد به همین دلیل امکان خطا در گزینش وانتخاب گروه سه حرفی دو برابر می شود ؛ مثلاً اگر به ما بگویند بنویس « ثابت » از بین سه حالت ، باید یکی را انتخاب کنیم :‌ثابت ، صابت ، سابت ؛ اما در گروه دو حرفی این خطا کم تر می شود ؛ زیرااز دو شکل یک شکل را انتخاب می کنیم : علم و الم
خود آزمایی درس بیست ودوم : ( مقاله نویسی 1 ) صفحه 138
1-    
فعالیت دانش آموزی است

2 – هر دانش آموزی به دلخواه می تواند درباره یکی از موضوعات برگه نویسی کند


خود آزمایی درس بیست وسوم  ( گروه قیدی ) صفحه 143


1-
اخیراً = قید ،نشانه دار ،تنوین دار  / روزی=بی نشانه ،  قید مشترک با اسم / غالباً= نشانه دار، تنوین دار ، / گاه = بی نشانه ، اسم مشترک با قید/ روز به روز = قید مختص / شاید= بی نشانه ، قید مختص  / به قول طبیبان= قید مشترک با اسم / ظاهراً= نشانه دار، تنوین دار/ هر وقت= بی نشانه ، قید مشترک با اسم / با استفاده از تمام وسایل ممکن = نشانه دار، متمم قیدی / با مشورت افراد بصیر = نشانه دار، متمم قیدی /  طی مدت کافی= بی نشانه ،قید مشترک با اسم / فوراً  =نشانه دار ، تنوین دار
2-    
این دانش آموز خوش خط است . (مسند)

معمولا دانش آموزان راهنمایی خوش خط می نویسند(قید)  

  امروز یکشنبه است .(مسند) یکشنبه به تهران می رود.( قید)                     
-         
مادرش همیشه خندان بود . مادر ، خندان وارد خانه شد .
مسند                           قید
-         
او پس از شنیدن خبر ، وحشت زده شد . دانش آموز، وحشت زده به مدرسه آمد .
مسند                                                     قید
-         
حال بیمار چه طور است ؟‌ او چه طور توانست خود را از دست دشمن نجات دهد ؟
مسند                              قید


3 – 
من از شنیدن سخنان استاد بهره مند وبه او مشتاق شدم .
-         
باید از زشتی ها پرهیز و با آن ها مبارزه کرد .
4 –
من از دعوا کردن با مردم می پرهیزم . /من از اسراف در کارها می پرهیزم .
-
آن ها پس از سال ها دوری به هم بر خوردند ./  از شدت باران کاسته شد ./ از گرمای هوا کاسته شد.


خود آزمایی درس بیست وچهارم ( ساخت واژه )  صفحه 146


1-    
پیشوند:با ادب بی کلاس               پسوند: آفرینش-کارگر         میانوند:سراسر-دادو ستد    

         2- در بخش صرف به مطالعه ی ساخت درونی واژه می پردازند.مثل باغ یا بان در باغبان  و در بخش نحو به شیوه ی ترکیب انواع کلمات تا سطح گروه یا جمله می پردازند.مثل این پنجره ی فلزی

 

     خود آزمایی درس بیست وپنجم  ( مقاله نویسی 2 ) صفحه 153


1 –
مقاله ی «کتاب وکتاب خوانی » استدلالی و پژوهشی است .
مقاله «چنین رفت و  …»علمی ، تحقیقی ، تحلیلی است .
2 –
تکلیف دانش آموزی است .
3 –
ما : ضمیر شخصی جدا / آن : ضمیر اشاره / همه :‌ضمیر مبهم / آن : ضمیر اشاره
«
چه » در جمله چه بخوانند : ضمیر پرسشی است .
 
خود آزمایی درس بیت وششم  ( املا ، گزینش های املایی 2 )  صفحه 157
1 –
لذت :لذیذ  لذایذ  التذاذ
حزن : محزون ، احزان ،حزین .
فصل: فصول ، انفصال ، منفصل ، فاصله ،مفاصل .
صغر : مصغر ، صغار ، اصغر ، صغیر، صغری ، تصغیر .
2 - «‌
ره »  : رحمت الله علیه            « رض »  :  رضی الله عنه .
«
ق . م » : قبل از میلاد                « هـ . ش »  : هجری شمسی .
 



خود آزمایی درس بیست وهفتم  ( جمله مرکب ) صفحه 161
1-
چون                                هوا سرد شده بود ،                        ماشین روشن نشد .
پیوند وابسته ساز                       جمله ی وابسته                             جمله ی هسته
-
ما می دانستیم                       که                                           شما می آیید .
جمله ی هسته                         پیوند وابسته ساز                          جمله ی وابسته
-
مشکل بود                            که                                          آن ها از رودخانه بگذرند .
جمله ی هسته                           پیوند وابسته ساز                          جمله ی وابسته
-
عجله کردم                          که                                               به قطار برسم .
جمله ی هسته                         پیوند وابسته ساز                              جمله ی وابسته
-
هنگامی که                        کلید را زدم                                   اتاق کاملا روشن شد .
پیوند وابسته ساز                   جمله ی وابسته                                جمله ی هسته
-
آمده ام                             تا                                               شما را به عروسی دعوت کنم .
جمله ی هسته               پیوند وابسته ساز                                   جمله ی وابسته
-
چون                       از تأخیر قطار خبر داشتیم ،                    عجله نکردیم
پیوند وابسته ساز              جمله ی وابسته                                 جمله ی هسته
-
او از کاری که   کرده است                                     پشیمان خواهد شد
پیوند وابسته ساز                                      جمله هسته
جمله ی وابسته
 
2 –
اگر درس بخوانی ، در امتحانات موفق خواهی شد .

چون برق رفت ،  خوابیدم
تازه به محله رسیده بودم که صدای ماشین به گوشم رسید ..
دیروز به کتابخانه رفته بودم   برای این که پاسخ سؤ الهای درسی را پیدا کنم .
تا از پله ها پایین آمدم ،  عمویم را در مقابل در دیدم .
تا درس نخوانی   موفق نشوی .

من که از دانش آموزا ن این مدرسه هستم ، از مدیر آن رضایت دارم .
 
3-
اما/ یا؟/ و…/
زیرا « اما » ، «یا» ، «و» از پیوندهای وابسته ساز نیستند و دو جمله را به هم وابسته نمی کنند وهیچ کدام از این جمله ها جزئی از دیگری نیستند بلکه این حروف از حروف پیوند همپایه ساز هستند وجمله ها را همپایه می سازند .
4-
آواز و آوازه / روان و روانه از نظر کاربردی با هم متفاوت است . بقیه ی واژه ها از لحاظ معنایی وکاربرد تفاوتی ندارد.
آوازه : شهرت            آواز:فریاد   
 
خود آزمایی درس بیست وهشتم «گزارش نویسی » صفحه 175تا178
1-    
تکلیف دانش آموزان است .
2-    
موضوع : فرهنگی ادبی         حجم : کوتاه واجمالی              کیفیت تهیه : فردی از طریق مشاهده


3-    
اگر پرهیزگار باشید ، مورد لطف خدا قرار می گیرید .
تا شما را دیدم ، موضوع را به یاد آوردم / بیا تا قدر یکدیگر  بدانیم .
چون کارم تمام نشده است ، نمی توانم به مسافرت بروم .
هنگامی که به خانه رسیدم ، پدرم به خانه آمده بود .
گرچه امسال بارندگی کم بود با این حال چشمه های آذربایجان همچنان می جوشید.
هر چند اطبا تلاش کردند ، نتوانستند او را نجات دهند .
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

1 کودکی خردسال می خواست 3 جزئی مفعولی                      2 بوته ی ذرتی را از زمین برآورد 3جزئی متممی  مفعولی

3 اما نمی توانست 3 جزئی مفعولی                                    4 هرچه می کوشید 2 جزئی           

5 آن بوته برجای خود استوار بود 3 جزئی مسندی         

6- او بوته ذرت را از زمین کند . 4 جزئی مفعولی متممی 

7- کودک با شادمانی بسیار پدرش را از حاصل کوشش خود آگاه کرد 4 جزئی مفعولی ومسندی (آگاه: مسند،حاصل کوشش خود :متمم مسند ، با شادمانی بسیار : متمم قیدی است . )

8- پدرش گفت 4 جزئی مفعول ومتممی (جمله ی بعد از گفت مفعول ، به او متمم  محذوف است ) 

9- آری ؛ توهم مردی شده ای 3 جزئی مسندی

10- نیرویی داری 3 جزئی مفعولی               

 11- آن طفل خردسال با 䘺رور در پاسخ پدر گفت : 4 جزئی مفعولی و متممی (با غرور: قید ، در پاسخ پدر : متمم قیدی ، به پدر : متمم محذوف ، جمله ی بعد از گفت مفعول است . ) 

12- آری ؛ همه ی زمین یک سربوته را گرفته بود 3 جزئی مفعولی

13 سرانجام من غالب شدم 3 جزئی مسندی

14- این تصویر ذهنی کودک بیان شاعرانه زیبایی است . 3 جزئی مسندی

15- که حاصل بیداری آن طفل نسبت به گوشه ای از ارتباط های انسان وطبیعت است . 3 جزئی مسندی (این تصویر ذهنی کودک : گروه اسمی ،نهاد )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.