ادبیات - خلاصه ی ادبیات 3 ریاضی - تجربی
درس اول
ما هم‌چنان ... / افلاک
لغت
1- در جمله‌ی «طاعتش موجب قربت است.» قربت؛ یعنی ... نزدیکی
2- «تضرّع» ؛ یعنی ... : التماس کردن،زاری کردن
3- «رواق» ؛ یعنی ... : پیشگاه خانه
ادبیات - خلاصه ی ادبیات 3 ریاضی - تجربی
درس اول
ما هم‌چنان ... / افلاک
لغت
1- در جمله‌ی «طاعتش موجب قربت است.» قربت؛ یعنی ... نزدیکی
2- «تضرّع» ؛ یعنی ... : التماس کردن،زاری کردن
3- «رواق» ؛ یعنی ... : پیشگاه خانه
4- «اجابت» با چه واژه‌ای هم‌معنی است؟ پذیرفتن، قبول کردن
املاء
5- کدام ترکیب‌ها غلط املایی دارند؟ «شهد فایق، نخل باسغ، دست عنابت» باسق، انابت
6- عبارت «واصفان هلیه‌ی جمالش به تحیّر منصوب» چند غلط املایی دارد؟ دو (حلیه، منسوب)
تاریخ ادبیات
7- «نثر آهنگین» معادل است با ... نثر مسجع
8- دیباچه‌ی گلستان از بهترین نمونه‌های ... در ادب فارسی است. تحمیدیه
9- نثرهای قدیم فارسی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ سه دسته (نثر ساده، نثر مسجع و فنی، نثر مصنوع و متکلف)
10- «جمال‌الدین عبدالرزّاق» شاعر کدام‌قرن است؟ اواخرقرن‌ششم
آرایه‌های ادبی
11- در عبارت «فرّاش باد صبا را گفته تا فرش زمرّدین بگسترد.» ترکیب مشخص شده چه آرایه‌ای است؟ استعاره
12- مصراع«ابر و باد ومه وخورشید وفلک»چه‌آرایه‌ای‌دارد؟مراعات‌نظیر
13- «دایه‌ی ابر بهاری» چه آرایه‌ای است؟ تشبیه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
14- «سر به جیب مراقبت فرو بردن» ؛ یعنی ... : قلب خود را از هرچه غیر خدا حفظ کردن
15- «مکاشفت» در اصطلاح عرفانی چیست؟ پی‌بردن به حقایق
16- در مصراع «ایزد که رقیب جان خرد کرد» رقیب کدام معنا را دارد؟ نگهبان
17- منظور از مصراع «نام تو رقیب نام خود کرد» چیست؟ منظور آمدن نام پیامبر بعد از نام خدا در برخی از آیات است.
18- منظور شاعر از (بی‌نشان) در مصراع «بی‌دل از بی‌نشان چه گوید باز؟» کیست؟ خداوند
درس دوم
رزم رستم و اسفندیار
لغت
1- «پوششی که جنگاوران قدیم به هنگام جنگ می‌پوشیدند.» مترادف با چه واژه‌ای است؟ برگستوان
2- «باد افره» ؛ یعنی ... : مجازات
3- در مصراع «خرد را مکن با دل اندر مغاک» مغاک کدام معنی را دارد؟ جای فرو رفته، گودال
4- «مسالمت» ؛ یعنی ... : خوش‌رفتاری
تاریخ ادبیات
5- «حماسه» چند زمینه‌ی اصلی دارد؟ چهار زمینه
6- وجود «دیو سپید و اسفندیار رویین‌تن» بیانگر کدام زمینه‌ی حماسه است؟ خرق عادت
آرایه‌های ادبی
7- مصراع «خم‌آورد بالای سرو سهی» چه آرایه‌ای دارد؟ استعاره
8- بیت «ز سمّ ستوران در آن پهن دشت / زمین شش شد و آسمان گشت هشت» چه آرایه دارند؟ اغراق
9- واژه‌های قافیه در بیت «به‌سان پلنگی که بر پشت گور / نشیند برانگیزد از گور شور» چه آرایه‌ای دارند؟ جناس
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- «برآن باره‌ی پیل پیکر نشست» ؛ یعنی ... : سوار بر اسب بزرگ خود شد.
11- «بر آرای کار» کدام معنی را دارد؟ آماده باش
12- معنی «مگیر» در مصراع «به باد افره این گناهم مگیر» چیست؟ بازخواست مکن
13- «خرد را مکن با دل اندر مغاک» ؛ یعنی ... : برخلاف عقل و احساس خود عمل مکن.
14- مصراع «پی پوزش و نام و ننگ آمدم» کدام معنی را دارد؟ برای حفظ آبرو آمده‌ام.
15- «زخم سران» ؛ یعنی ... : ضربت جنگاوران
16- بیت «من امروز نی بهر جنگ آمدم / پی پوزش و نام و ننگ آمدم» بیانگر چیست؟ صلح‌جویی
17- «...درجنگ از پای درآمدند.» ؛ یعنی ... : در جنگ کشته شدند.
درس سوم
کمال‌الملک
لغت
1- «مطاع» ؛ یعنی ... : اطاعت شده
2- «صیانت» به چه معنی است؟ نگهداری
3- «شمایل» ؛ یعنی ... : چهره و صورت
4- «رعشه» کدام معنی را دارد؟ لرزش، لرزه
املاء
5- کدام ترکیب‌ها املای نادرست دارند؟ «حسب‌الامر،حرف محمل، تجویز اطبّا» : حرف مهمل
تاریخ ادبیات
6- نام اصلی «کمال‌الملک» چیست؟ محمد غفاری
7- «هزاردستان» اثر کیست؟ علی حاتمی
8- «تالار آیینه» از کیست؟ کمال‌الملک
آرایه‌های ادبی
9- «یله‌قربان شیرین» چه آرایه‌ای دارد؟ حس‌آمیزی
10- «سرچهار تا شاه رو خوردی» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
11- «هفت‌خط بودن» کنایه است از ... : نهایت‌نیرنگ‌بازی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- «شما که پرده از صورت شاه شهید ساخته‌اید ...» منظور از «شاه شهید» کیست؟ ناصرالدین‌شاه
13- «از رونق و اعتبار افتاده» هم‌معنی با چه واژه‌ای است؟ دِمُده
14- «رب‌ّالنوع وجاهت» به چه معنی است؟ الهه‌ی زیبایی
15- واژه‌ی «نظمیّه» معادل چه واژه‌ی امروزی است؟ نیروی انتظامی
16- «خودرا در آن متّهم گردانید» ؛ یعنی ... : به شک و تردید افتاد.
17- «صنایع مستظرفه» ؛ معادل است با : هنرهای ظریف
18- «ملوک مددکار ملک‌الموت باشند». به چه معنی است؟ پادشاهان ستمگر باشند.
19- «خوابی برایش دیدم.» ؛ یعنی ... : برایش نقشه‌ای کشیدم.
20- «طایفه‌ی طرّاران» چه معنی می‌دهد؟گروه دزدان
درس چهارم
عناصر داستان / گاو
لغت
1- «چمباتمه زده» ؛ یعنی ... : چهار زانو نشسته
2- «نفله‌شدن» به چه معنی است؟ نابود شدن
3- «نشخوار کردن» ؛ یعنی ... : جویدن
4- «چوبی بلند که اسب‌ها را به دو طرف آن بندند.» معادل کدام واژه است؟ یوغ
تاریخ ادبیات
5- داستان«گاو»ازکدام‌کتاب«ساعدی»گرفته شده‌است؟ عزاداران بَیَل
6- کارگردان فیلم «گاو» کیست؟ داریوش مهرجویی
7- نویسنده‌ی رُمان «کلیدر» کیست؟ محمود دولت‌آبادی
8- «دون کیشوت» اثر کدام نویسنده است؟ سروانتس
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- عبارت «اومده کنار استخر، داره خودشو می‌زنه و گریه می‌کنه.» چه نوع نثری است؟ نثر شکسته
10- «آفتاب تازه زده بود.» ؛ یعنی ... : آفتاب تازه طلوع کرده بود.
11- «شنیدن بو» چه آرایه‌ای است؟ حس‌آمیزی
12- «دماغت چاقه» کنایه است از این که ... : حالت خوب است.
13- «شلنگ انداختن» ؛ یعنی ... : تند دویدن
14- «کدخدا با تحکّم گفت ...» کدام معنی را دارد؟ کدخدا با تندی و درشتی گفت.
15- «همه چی رو به راس» ؛ یعنی ... : همه چیز آماده است.
16- مهم‌ترین عناصر داستان چند دسته‌اند؟ پنج دسته
17- هسته یا طرح داستان به حوادث داستان ... می‌بخشد. وحدت هنری
درس پنجم
گل دسته‌ها و فلک
لغت
1- «کراهت» ؛ یعنی ... : زشت و ناپسند
2- «متولّی» به چه معناست؟ سرپرست
3- «پاپی‌شدن» کدام معنی را دارد؟ پی‌گیر بودن
4- «سُقلمه» ؛ یعنی ... : ضربه با گوشه‌ی مشت
تاریخ ادبیات
5- «مدیر مدرسه» اثر کیست؟ جلال آل احمد
6- داستان «گل دسته‌ها و فلک» از کدام کتاب «جلال آل احمد» گرفته شده است؟ پنج داستان
7- آثار«جلال‌آل‌احمد»به‌چند دسته‌ی‌کلی تقسیم‌می‌شود؟ چهار دسته
آرایه‌های ادبی
8- جمله‌ی «باز رفتیم تو نخ گل‌دسته‌ها» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
9- در جمله‌ی «گنبد عین تخم‌مرغ خیلی گنده‌ای بود.» مشبه به کدام پاسخ است؟ تخم مرغ
10- «خیلی دل داشت.» کنایه است از ... : جرئت داشت.
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- «چنگ به دل زدن» ؛ یعنی ... : جذّاب بودن
12- «گُله به گُله» کدام معنی را دارد؟ این جا و آن‌جا
13- «به صرافت افتادم» ؛ قصد کردم
14- عبارت «زورخونه چه دخلی داره به این گل‌دسته‌ها» دخل داشتن ؛ یعنی ... : ربط داشتن
15- «با قفلش کند و کو کردیم» به چه معنی است؟ با قفلش رو رفتیم
16- «محل نگذاشتن» ؛ یعنی ... : توجه نکردن
17- «عموی من زورخانه کار بود» زورخانه چه محلی است؟ محل ورزش باستانی
18- آیا «گل‌دسته‌ها و فلک» داستانی نمادین است؟ بلی، تمایل انسان به آزادی را بیان می‌کند.
درس ششم
قاضی بست
لغت
1- «برنشستن» ؛ یعنی ... : سوار شدن
2- «نماز پیشین» به چه معناست؟ نماز ظهر
3- «ضیعت» ؛ یعنی ... : زمین زراعتی
4- معنی «توقیع» چیست؟ امضا
املاء
5- عبارت «بانگ و حزاحز و قریو خواست. امیر برخواست.» چند غلط املایی دارد؟ چهار غلط (هزاهز، غریو، خاست، برخواست)
تاریخ ادبیات
6- موضوع اصلی کتاب «تاریخ بیهقی» چیست؟ تاریخ سلطنت مسعود غزنوی
7- نام دیگر «تاریخ بیهقی» چیست؟ تاریخ مسعودی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
8- «آب نیرو کرده بود.» به چه معناست؟ فشار آب زیاد شده بود.
9- جمله‌ی «وهنر آن بود ...» ؛ یعنی ... : بخت یار بود.
10- «امیر مثال داد.» ؛ یعنی ... : امیرفرمان داد.
11- «حلال‌بی‌شبهت باشد.» به‌چه معنی است؟ بدون شک حلال است.
12- مفهوم عبارت «پیغامی است سوی بونصر در بابی.» چیست؟ برای بونصر درباره‌ی موضوعی، پیغامی است.
13- «دبیر کافی» ؛ یعنی ... : دبیر لایق
14- «درعهده‌ی این‌نشوم» ؛ یعنی... : مسئولیت این کار را نمی پذیرم.
15- «اوخداوند ولایت‌است»به‌چه‌معنی است؟ او صاحب مملکت است.
16- «حُطام دنیا» کنایه است از ... : مال دنیا
17- عبارت «ورز و وبال این چه به کار آید؟ کدام معنی را دارد؟ گناه و عذاب این (کار) چه فایده‌ای دارد.
درس هفتم
بیهقی و هنر نویسندگی او
لغت
1- «زعارت» ؛ یعنی ... : تندخویی
2- «فتنه‌انگیزی» با چه واژه‌ای مترادف است؟ تضریب
3- در عبارت «موی سر مالیده، زیر دستار پوشیده کرده» مالیده به چه معنی است؟ مرتب
4- به بیان مقصود در کوتاه‌ترین لفظ و کم‌ترین عبارت، چه می‌گویند؟ ایجاز
املاء
5- عبارت «بیهقی معلومات و محفوظات فراوان و ذوقی روشن در نویسنده‌گی داشت.» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ نویسندگی
6- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «عنان قلم، مهاورات اشخاص، هبری رنگ» : دو (محاورات ،حبری)
تاریخ ادبیات
7- «نثر تاریخ بیهقی» چه نوع نثری است؟ نثر مرسل
8- تاریخ بیهقی در عین حقیقت پژوهی، به چه صورت نوشته شده است؟ رمانی گیرا و دل‌چسب
درک مطلب
9- «برخویشتن می‌ژکید.» کدام معنی را دارد؟ غرولند می‌کرد.
10- «سخن تمام راندن.» ؛ یعنی ... : حق مطلب را ادا کردن
11- مفهوم جمله‌ی «نیک از جای شدن» چیست؟ از کوره در رفتن.
12- مفرد کلمه‌ی «سجایا» کدام واژه است؟ سجیه
13- «خّلق‌گونه» ؛ یعنی ... : کهنه
14- عبارت «این بوسهل مردی امام‌زاده و محتشم بود.» به چه معنی است؟ بوسهل مردی بزرگ‌زاده و دارای شکوه و جلال بود.
15- «گزاف‌گو» ؛ یعنی ... : بیهوده‌گو
16- «جبّه‌ای داشت حبری رنگ» ؛ یعنی ... : جامه‌ای داشت کبود رنگ
17- «امیر از آن جهان آمده،» ؛ یعنی ... : امیر از مرگ نجات یافته
18- «جامه بگردانید» ؛ یعنی ... : لباس عوض کرد.
درس هشتم
داستان داستان‌ها / وقت صحر
لغت
1- «تحجّر» در اصطلاح ... : شکل گرفتن اندیشه در ذهن است که تغییر آن ممکن نباشد.
2- «سطوت» ؛ یعنی ... : حشمت، مهابت
3- «استیصال» کدام معنی را دارد؟ ناچاری
4- «پیرکانا» به چه معنی است؟ پیراحمق
املاء
5- کدام ترکیب املای نادرست دارد؟ «تجلّی صفات، فراق ملک، حبّ ذات» فراغ کلمات
تاریخ ادبیات
6- کتاب«داستان‌داستان‌ها»اثرکیست؟دکترمحمدعلی اسلامی ندوشن
7- «نوعی نوشته یا نمایش نامه با موضوعی غم‌انگیز» چه نام دارد؟ تراژدی
آرایه‌های ادبی
8- «بوته‌ی آزمایش» به کنایه ؛ یعنی ... : محک زدن و آزمودن
9- مصراع«کفی‌راد دارد،دلی پر ز داد» چه آرایه‌ای دارد؟جناس/مجاز
10- عبارت«زردشت اورا کمربسته کرده‌است.» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- در کتاب «داستان داستان‌ها» نبرد رستم و اسفندیار چه نام گرفته‌است؟ نبرد بر سر آزادی و اسارت
12- اسفندیار نماینده‌ی کدام قشر از اقشار جامعه است؟ دین و دولت
13- «اسفندیار فرتوتی رستم را تحقیر می‌کند» ؛ یعنی ... : اسفندیار پیری رستم را تحقیر می‌کند.
14- «تعبیه‌ی زال» کدام معنی را می‌رساند؟ نیرنگ زال
15- چرا رستم غلبه بر اسفندیار را مشکل می‌داند؟ چون اسفندیار رویین تن است.
16- منظور از «هفت‌خان» چیست؟ هفت مرحله‌ی دشوار در زندگی و جنگ‌های رستم
17- «تو اندر زمانه رسید نوری« ؛ یعنی ... : تازه به دوران رسیده‌ای
18- «کی راد دارد دلی پر ز داد» کدام معنی را دارد؟ بخشنده و دادگر است.
درس نهم
خون خورشید / بانگ جرس
لغت
1- «اشاعه» به کدام معنی است؟ پراکنده ساختن
2- «شمشیر آخته» ؛ یعنی ... : شمشیر بیرون کشیده شده
3- «جرس» به چه معنی است؟ زنگ
4- «تانّی» ؛ یعنی ... : آهستگی
تاریخ ادبیات
5- کتاب «برزیگران دشت خون» اثر کیست؟ پرویز خرسند
6- مجموعه شعر«سرود سپیده» اثر کیست؟ حمید سبزواری
املاء
7- کدام ترکیب غلط نوشته شده است؟ «نگاه‌های تأثّرآمیز، صحابه‌ی بلندپایه، رشته‌ای نامرعی»
آرایه‌های ادبی
8- عبارت «پیکار داد بود و بیداد و مبارزه‌ی حق بود و باطل» چه آرایه‌ای را دارد؟ تضاد
9- در عبارت «... چون اختری تابناک و پرفروغ از تاریکی‌های گریخت.» کدام رکن تشبیه حذف شده است؟ مشبه
10- مصراع«دل‌برعبور از سرخار وخاره‌بندیم.»چه‌آرایه‌ای‌دارد؟جناس
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- «پا در رکاب‌داشتن»به‌چه‌معنی‌است؟آماده‌ی هجوم و حمله شدن
12- «وادی اَیمن» کدام سرزمین است؟ فلسطین
13- «کلیم‌ا...» لقب کدام پیامبر است؟ موسی
14- در مصراع «مقصد دیار قدس همپای جلودار» منظور از «جلودار» کیست؟ امام‌خمینی
15- مفرد واژه‌ی «صحابه» چیست؟ صاحب
16- «صدیق» ؛ یعنی ... : کسی که بسیار راست می‌گوید.
17- «بانگ‌رحیل» به‌چه‌معنی است؟ فراخوان برای رفتن به کوچ کردن
18- منظور از کلمات مشخص شده چیست؟ «وادی پر از فرعونیان و قبطیان است.» اسرائیلیان
درس دهم
تپه‌ی برهانی / باغ نگاه
لغت
1- «محمل» ؛ یعنی ... : کجاوه
2- «نسق» به چه معنی است؟ نظم و ترتیب
3- «اهل مروّت» ؛ یعنی ... : جوان مردان
4- «وداع» به چه معنی است؟ خداحافظی و بدرود
املاء
5- کدام‌ترکیب‌غلط‌املایی‌دارد؟ «ناحیه‌ی شقیقه، صدای اضطراب‌آور، حرب احد» اضطراب‌آور
تاریخ ادبیات
6- کتاب «روضه‌ی خلد» اثر کیست و در چه قرنی نوشته شده است؟ مجدخوافی، قرن هشتم
آرایه‌های ادبی
7- کدام ترکیب تشبیه نیست؟ «شراب فرقت، باغ نگاه، موج فروخفته» : موج فروخفته
8- در مصراع «صبح، دو مرغ رها / بی‌صدا، صحن دو چشمان تو را ترک کرد.» دو مرغ رها چه آرایه‌ای دارد؟ استعاره
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- «به‌آخر خط رسیده‌ایم» ؛ یعنی ... : مرگ‌ونابودی ما حتمی‌است.
10- «هوا گرگ‌و میش بود.» به چه معنی است؟ صبح بسیار زود بود.
11- منظور از «لب دیوار دل» چیست؟ چشم
12- «پاتک» ؛ یعنی ... : ضد حمله
13- «یک در حرب اُحد بود» ؛ یعنی ... : شخصی در جنگ اُحد شرکت کرده بود.
14- «آب برداشتم و گرد تشنگان می‌گشت.» در کدام واژه «حذف» صورت گرفته است؟ می‌گشت (می‌گشتم)
15- «تناول کردن» به چه معنی است؟ خوردن
16- «انهدام نیرو» چه معنایی دارد؟ نابودکردن نیروی دشمن
17- «دوران‌هشت‌ساله‌ی‌دفاع‌مقدس»اشاره‌به‌چیست؟جنگ‌ایران وعراق
درس یازدهم
ترانه‌ی من
لغت
1- «کژخیم» ؛ یعنی ... : بدرفتار، کژرفتار
2- «رایزنان» به چه معنی است؟ مشاوران
3- «کسی که پیشاپیش قافله با زوار حرکت می‌کند و آواز می‌خواند.» هم معنی با چیست؟ چاووش
4- راهب در جمله‌ی «تزار به راهب کمک کرد تا جامه‌ی مرد زخمی را درآورد.»کیست؟ عابدمسیحی / ترسای پارسا و گوشه‌نشینی
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «محتاج مردم، پیش‌آمد نامناسب، جامه‌ای ژنده» : پیشامد نامناسب
تاریخ ادبیات
6- «مکبث» اثر کدام شاعر است؟ ویلیام شکسپیر
7- «جنگ و صلح» را چه کسی نوشته است؟ لئون تولستوی
8- سروده‌های کوتاه شکسپیر چه نام دارد؟ غزلواره
آرایه‌ها
9- در عبارت «تزار مثل مار چنبر زد و به‌خواب رفت» وجه شبه چیست؟ چنبرزدن و حلقه‌شدن
10- «مشبه» در جمله‌ی «همانند امواج، دقایق عمر ما نیز به‌سوی فرجام خویش می‌شتابند.» چیست؟ دقایق عمر
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- مضمون «غزلواره‌های شکسپیر» چیست؟ عشق و ستایش جوانی و مسائل اخلاقی
12- «خسوف‌های کژخیم» ؛ یعنی ... : حوادث ناگوار
13- «تزار» کیست؟ لقب پادشاهان روسیه در قدیم
14- «تزار جامه‌ی ژنده پوشید.» به چه معنی است؟ تزارجامه‌ی کهنه پوشید.
15- «در فرزانگی نام‌آور بود.» ؛ یعنی ... : به خردمندی معروف بود.
16- «زمان فرّه جوانی را می‌پژمرد.» ؛ یعنی ... : گذشت روزگار شکوه جوانی را از بین می‌برد.
17- جمله‌ی«با راهبی‌رای‌زند» به چه معنی است؟ با راهبی مشورت کند.
18- در شعر «ولادت که روزگاری از گوهر نور بود...» چرا ولادت گوهر نور است؟ چون آفرینش انسان مقدس است.
19- «زبان» شکسپیر در غزلواره‌ها چگونه است؟ روان‌و ساده با تصاویر بدیع و زیبا
20- «لئون تولستوی» متعلق به چه قرنی است؟ نوزدهم
درس دوازدهم
ققنوس / چشم به راه
لغت
1- «متقاعد کردن» ؛ یعنی ... : مجاب کردن
2- «بدیع» در جمله‌ی «این آشیانه آن قدر بدیع بود که ...» به چه معنی است؟ نو و تازه
3- «ثقبه» ؛ یعنی ... : سوراخ کوچک
4- «طرفه» در مصراع «هست ققنوس طرفه مرغی دلستان» چه معنی می‌دهد؟ شگفت‌آور
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «اضغاث احکلام، غلیه‌ی حلوا، مالک دوذخ» : قلیه‌ی حلوا، مالک دوزخ
6- مجموعه‌ی«ماه‌نو ومرغان‌آواره»اثرکدام‌شاعراست؟رابیندررانات تاگور
تاریخ ادبیات
7- «اخلاق الاشرف» اثر کیست؟ عبید زاکانی
8- «منطق‌الطّیر» از کدام شاعر است؟ عطّار نیشابوری
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- اگر کلمه‌ای جز معنی اصلی، نشانه و مظهر معانی دیگر قرار گیرد، به آن چه می‌گویند؟ نماد
10- «ققنوس» نماد چیست؟ هویّت و موجودیّت یک ملت
11- «نسلش منقرض شده است.» ؛ یعنی ... : نسلش از بین رفته است.
12- «ادب غنایی» در چند شکل مطرح شده است؟ چهار شکل
13- «بث الشکوی» به چه معنی است؟ گله و شکایت
14- «مدتی اندک چون چشم به هم زدن» با چه واژه‌ای هم معنی است؟ لمحه
15- «به سخره گرفتن» ؛ یعنی ... : به بیگاری گرفتن، ریشخندکردن
16- مفهوم بیت «هرکه در این بزم مقرب‌تر است/ جام بلا بیشترش می‌دهند.» چیست؟ هر کس در این دستگاه بیشتر مورد توجّه است، بیشتر عذاب می‌کشد.
17- کتاب «ویس و رامین» از کدام نوع ادبیات است؟ ادب غنایی
18- مفرد واژه‌ی «اکابر» چیست؟ اکبر
درس سیزدهم
امید دیدار / آفتاب وفا
لغت
1- «فرقت» ؛ یعنی ... : دوری
2- «خلیدن» به چه معنی است؟ مجروح شدن
3- «دیدار» در مصراع «چوبینم دوست را یک روز دیدار» به چه معنی است. چهره
4- «چه مایه» در مصراع «چه مایه غم خورد تا گل برآرد» چه معنی‌ای دارد؟ به مقدار زیاد
املاء
5- در کدام ترکیب غلط املایی وجود دارد؟ «سبز و نقض، عود و صاج، بانگ طرب» : سبز و نغز، عود و ساج
تاریخ ادبیات
6- چه داستانی است که بازمانده‌ی یک داستان کهن و عاشقانه‌ی ایرانی است؟ ویس و رامین
7- فخرالدین اسعد گرگانی در کدام قرن می‌زیسته است؟ قرن پنجم
8- «حسّان‌العجم» لقب کدام شاعر است؟ خاقانی
آرایه‌های ادبی
9- قافیه‌ی بیت «نه شاخش خشک گردد روز سرما / نه برگش زرد گردد روز گرما» چه آرایه‌ای دارد؟ تضاد، جناس
10- بیت «اگر چه تلخ باشد فرقت یار / در او شیرین بود امید دیدار» چه آرایه‌ای دارد؟ تضاد
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- بیت «نبینی باغبان چون گل بکارد / چه مایه غم خورد تا گل برآرد» بر چه امری تأکید دارد؟ تلاش و کوشش
12- آثار «فخرالدین اسعدگرگانی» در شمار کدام نوع ادبیات است؟ ادبیات غنایی
13- «تمیار دیدن» ؛ یعنی ... : درد و رنج بردن
14- «نامه‌ی سر به مهر» به چه معنی است؟ نامه‌ی سربسته
15- «پیک بسته قبا» ؛ یعنی ... : پیک مخصوص
16- «عود و ساج» چیست؟ نوعی درخت
17- «پیراستن» ؛ یعنی ... : زدودن، زینت دادن
18- «رغم» در اصل ؛ یعنی ... : به خاک آلودن بینی
درس چهاردهم
پروانه‌ی بی‌پروا / سخن
لغت
1- «گران‌جان» ؛ یعنی ... : نادان، فرومایه
2- «مضیف» ؛ یعنی ... : مهمان‌خانه
3- «غازه» به چه معنی است؟ گلگونه
4- «آوازه‌شدن» ؛ یعنی ... : مشهور شدن
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «حقّه‌ی زر، حوضه‌ی ادبیات، شکفته‌گی روح» : حوزه‌ی ادبیات، شکفتگی روح
تاریخ ادبیات
6- «مصیبت‌نامه» اثر کیست؟ عطار نیشابوری
7- نام دیگر کتاب «منطق‌الطیر» چیست؟ مقامات‌الطیور
8- کدام اثر عطار نیشابوری به نثر است؟ تذکرة‌الاولیا
آرایه‌های ادبی
9- «پای کوبان» در مصراع «پای کوبان بر سر آتش نشست.» چه آرایه‌ای است؟ کنایه
10- در مصراع «سرخ شد چون آتشی اعضای او» وجه شبه چیست؟ سرخی
11- کلمات قافیه در بیت «دست درکش کرد با آتش به هم / خویشتن گم کرد با او خوش به هم» کدامند؟ آتش، خوش
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- در «منطق‌الطیر» عاشق حقیقی چگونه تصویر شده است؟ به شکل پروانه‌ای که از آتش پروا ندارد.
13- مصراع «بازگشت و دفتر خود بازکرد» به چه معنی است؟ برگشت و آن چه دیده بود شرح داد.
14- در منطق‌الطیر پرندگان برای دیدن «سیمرغ» چند مرحله را طی می‌کنند؟ هفت مرحله
15- «در کاربودن» ؛ یعنی ... :کارآزموده بودن
16- غزل‌های«مولانا»درکدام‌حوزه‌ی‌ادبیات قرار می‌گیرند؟ ادب غنایی
17- منظور از «گوهر گوینده» چیست؟ نفس ناطقه‌ی انسان
18- «نقصان‌به‌ملک‌رسید.» ؛ یعنی ... کم و کاستی به مملکت راه یافت.
درس پانزدهم
کبوتر طوقدار / از ماست که بر
لغت
1- «متصیّد» ؛ یعنی ... : شکارگاه
2- «جال» به چه معنی است؟ تله و دام
3- «مطوقّه» چه معنی می‌دهد؟ طوقدار
4- «مظاهرت» ؛ یعنی ... : پشتیبانی
املاء
5- عبارت «در وقت فراق موافقت اولی‌تر، والّا تاعنان مجال وقیئت یابند.» چند غلط املایی دارد؟ سه (فراغ، طاعنان، وقیعت)
6- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «مواجب صیادت، موالات تو، مرغزاری نزه» : مواجب سیادت
تاریخ ادبیات
7- اصل کتاب «کلیله و دمنه» به کدام کشور تعلق داشته است؟ هندوستان
8- مترجم «کلیله و دمنه» به زبان عربی کیست؟ ابن مقفع
9- «ناصرخسرو قبادیانی» در سرودن چه نوع شعری، شهرت دارد؟ قصیده
آرایه‌های ادبی
10- در جمله‌ی «پرزاغ چون دم طاووس نمودی» کدام رکن تشبیه موجود نیست؟
11- در مصراع «درفشان لاله در وی چون چراغی» مشبه کدام واژه است؟ لاله
12- درمصراع «امروز همه روی جهان زیر پر ماست.» قسمت مشخص شده چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
13- «اختلاف صیادان آن جا متواتر» ؛ یعنی ... : صیادان به آن‌جا رفت و آمد بسیار داشتند.
14- «این مرد را کاری افتاده است.» به چه معنی است؟ این مرد در صدد انجام دادن کاری است.
15- «به تگ ایستاد» چه معنی می‌دهد؟ شروع به دویدن کرد.
16- «در ضبط آوردن» ؛ یعنی ... : گرفتن
17- مفهوم «هریک خود را می‌کوشید» چیست؟ هر یک برای رهایی خود تلاش می‌کرد.
18- «سر خویش گرفت» ؛ یعنی ... : دنبال کار خود رفت.
19- مفهوم «راه بتافتند.» چیست؟ تغییر جهت دادند.
20- مفهوم جمله‌ی «اهمال جانب من جایز نشمری» چیست؟ در حق من سستی و سهل‌انگاری نمی‌کنی.
درس شانزدهم
نوروز/ زاغ و کبک
لغت
1- «متقارب» ؛ یعنی ... : نزدیک شونده
2- «مکاس» می‌کرد» به چه معنی است؟ چانه می‌زد.
3- «راغ» چه معنی می‌دهد؟ صحرا، بیابان
4- «فتوّت» ؛ یعنی ... : جوان‌مردی
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «تمدّن مصنوعی، سروش احورامزدا، صحیفه‌ی عالم» : اهورامزدا
تاریخ ادبیات
6- درون مایه‌های مثنوی «هفت‌اورنگ» چیست؟ عرفانی و اخلاقی
7- کدام کتاب را «جامی» به تقلید از گلستان سعدی نوشته است؟ بهارستان
8- کتاب «روضه‌ی خلد» اثر کیست و در چه قرنی نوشته شده است؟ مجدخوافی، قرن ششم
آرایه‌های ادبی
9- مصراع«رخت‌خود ازباغ به‌راغی‌کشید»چه‌آرایه‌ای‌دارد؟کنایه،جناس
10- «ارابه‌ی بی‌رحم زمان» چه آرایه‌ای را به وجود آورده است؟ تشبیه، تشخیص
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- مفهوم مصراع «عرضه ده مخزن پنهان کرده» چییست؟ نشان‌دهنده‌ی گنج‌های پنهان کوه
12- «رفت به شاگردی رفتار او» ؛ یعنی ... : از او تقلید کرد.
13- «نارده کبک» به چه معنی است؟ کبک کمیاب
14- در بیت «عاقبت از خامی خود سوخته / رهروی کبک نیاموخته» چه امری نکوهش شده است؟ تقلید
15- «پایمردی» ؛ یعنی ... : شجاعت
16- در عبارت «این فرزند فراموشکار، مادر خویش را از یاد می‌برد.» منظور از «مادر» چیست؟ طبیعت
17- «جریده‌ی عالم» ؛ یعنی ... : جهان و روزگار
18- «امهال این، دور از فتوّت» کدام معنی را دارد؟ به تعویق انداختن این دور از جوان مردی است.
درس هفدهم
هجرت / آفتاب پنهانی
لغت
1- «سترگ» ؛ یعنی ... : زورمند، بزرگ جثه
2- «حرمان» به چه معنی است؟ نومیدی
3- «تذرو» چه معنی می‌دهد؟ قرقاول
4- «آیینه» نماد چیست؟ صفا و پاکی
تاریخ ادبیات
5- «رجعت سرخ ستاره» اثر کیست؟ علی معلّم
6- «دری به خانه‌ی‌خورشید» ازکدام نویسنده است؟ سلمان هراتی
7- کتاب «تنفس صبح» اثر کیست؟ قیصر امین‌پور
آرایه‌های ادبی
8- مصراع «بیا که یاد تو آرامشی است طوفانی» چه آرایه‌ای دارد؟ متناقض‌نما
9- مصراع «هابیلیان بوی قیامت می‌شنیدند» چه آرایه‌ای دارد؟ حس‌آمیزی
10- در مصراع «عالم ثناگوی جلال همّت او»، کدام واژه «مجاز» است؟ عالم
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- در مصراع «برخفته‌ی شب، شبروی بیدار دیدم» منظور از «شبرو» کیست؟ امام‌خمینی
12- «شوکت دیرینه» در مصراع «از روزن شب، شوکت دیرینه دیده» به چه معنی است؟ گذشته‌ی درخشان اسلام
13- «تویی که در سفر عشق خط پایانی» ؛ یعنی ... : پایان بخش خط انبیاء‌و اولیاء هستی
14- مصراع «تو از حوالی اقلیم هرکجاآباد» به چه معنی است؟ تو به سرزمینی تعلق دارید که همه‌جایش آباد است.
15- منظوراز«این‌فصل»درمصراع«این فصل را با من بخوان...»چیست؟ کتاب انقلاب
16- «پلک‌دل‌بریدن» اعتقادی‌است عامیانه به‌معنی... : آمدن‌میهمان
درس نوزدهم
نیاز روحانی / چشم‌های
لغت
1- «جولاهه» به چه معنی است؟ بافنده، نساج، عنکبوت
2- «جولان دادن» ؛ یعنی ... : تاخت و تاز کردن
3- «هزار» در مصراع «آوای خوش هزار تقدیم تو باد» چه معنی می‌دهد؟ بلبل
4- «گدازه» ؛ یعنی ... : پاره‌ی آتش
تاریخ ادبیات
5- کتاب «اسرارالتوحید» اثر کیست؟ محمد منّور
6- مجموعه شعر «سفر سوختن» اثر کیست؟
7- وزن رباعی معادل است با ... : لاحول ولا قوة الّا بالله
8- معروف‌ترین شاعر رباعی‌سرا کیست؟ خیام نیشابوری
آرایه‌های ادبی
9- «اگر شاعر دلیلی غیر واقعی، اما شاعرانه بیاورد.» از چه آرایه‌ای استفاده کرده است؟ حسن تعلیل
10- «گل زخم» چه آرایه‌ای دارد؟ تشبیه
11- «چشم به راه بودن» چه‌آرایه‌ای است؟ کنایه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- «قدمت تاریخ» ؛ یعنی ... : کهنگی و دیرینگی تاریخ
13- گزارش نویسنده «از زندگی، حالات و احساسات خویش» چه نام دارد؟ حسب حال
14- «بردوش زمانه‌لحظه‌ها سنگین بود» ؛ روزگار به سختی می‌گذشت.
15- «به پاس یک دل ابری» ؛ یعنی ... : به خاطر یک دل‌گرفته
16- مفهوم مصراع «خورشید و زمین و آسمان غمگین بود» چیست؟ طبیعت عزادار بود.
17- از جمله مفاهیم محوری انقلاب اسلامی کدام است؟ عشق و شهید و شهادت
18- «پای بدان گو فرو برده» ؛ یعنی ... : پای خود را درون گودال فروبرده بود.
درس بیست و یکم
بخوان
لغت
1- «علق» ؛ یعنی ... : خون غلیظ
2- «امم» به چه معنی است؟ امت‌ها
3- «قیّه کشیدن» چه معنی می‌دهد؟ جیغ کشیدن به هنگام جشن
4- «مراوده» ؛ یعنی ... : با کسی رفت و آمد داشتن
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «کوه‌های عبوس،کوه حرا، علایم حیاط» : علایم حیات
تاریخ ادبیات
6- کتاب «پیامبر» اثر کیست؟ زین‌العابدین رهنما
7- در نوشتن کتاب «پیامبر» از چه شیوه‌ای استفاده شده است؟ توصیف و داستان‌نویسی
آرایه‌ها
8- در عبارت «در همین کوه تاریکی و روشنایی طبیعت پررنگ‌تر است.» چه آرایه‌ای وجود دارد؟ تضاد
9- عبارت «تمام سنگ‌ها حالت استماع دارند،گوش می‌کنند و منتظرند.» چه آرایه‌ای وجود دارد؟ تشخیص
10- «وجه شبه» در این عبارت چیست؟ «روحش به سان کبوتری که به اضطراب افتد تکان خورد.» تکان خوردن
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- در عبارت «مکه یک کوه تاریخی دارد و این کوه یک آشنای صمیمی» آشنای صمیمی کیست؟ حضرت محمد(ص)
12- کتاب‌هایی که درباره‌ی زندگی پیامبر نوشته شده است، چه نام دارد؟ سیره
13- در عبارت «این کوه روحی پیدا کرده بود که می‌خواست منشأ آیین نوینی بشود.» دین اسلام
14- بیت «نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت / به غمزه مسئله آموز صد مدرّس شد» کدام ویژگی حصرت محمد (ص) را بیان می‌کند؟امّی بودن
15- منظور از «رستاخیز موعود» چیست؟ روز قیامت
16- مفرد واژه‌ی «قوافل» چه واژه‌ای است؟ قافله
17- در عبارت «رمه‌ها از ان عبور می‌کنند و غباری افشان می‌نمایند.» افشان به چه معنی است؟ پراکنده
18- «ابدیت» ؛ یعنی ... : جاودانگی
19- «می‌دید او در بند خودش نیست.» به چه معنی است؟ می‌دید او به فکر خودش نیست.
20- مفرد کلمه‌ی «کاینات» چیست؟ کاینه
درس بیست و دوم
بوی جوی مولیان / ملک
لغت
1- «مباهات» به چه معنی است؟ فخر کردن
2- «گرده» ؛ یعنی ... : نان و خوراکی
3- «ایما» به چه معنی است؟ اشاره کردن
4- در مصراع «پیش صاحب نظران ملک سلیمان باد است.» صاحب‌نظران به چه معنی است؟ عارفان و پارسایان
املاء
5- کدام‌ترکیب غلط املایی دارد؟ «حیاط دربست، اتاقکی محسور، خبر انتساب» : اتاقکی محصور، خبر انتصاب
تاریخ ادبیات
6- اصل کتاب «سندباد نامه» از کدام کشور بوده است؟ هندوستان
7- «سند بادنامه» اثر کیست؟ ظهیری سمرقندی
8- کتاب «بخارای من،ایل من» از کیست؟ محمدبهمن بیگی
آرایه‌های ادبی
9- در مصراع «همچو نرگس بگشا چشم و ببین کاندرخاک...» نرگس نماد چیست؟ چشم
10- عبارت «ازشنیدن اسم‌شهر قند در دلم آب‌می‌شد.» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- «اسبی که رنگ او میان زرد و بور باشد.» هم معنی با چه واژه‌ای است؟ کرند
12- عنوان درس «بوی جوی مولیان» از کدام شاعر گرفته شده است؟ رودکی
13- «از وجه زاد و توشه» ؛ یعنی ... : برای خوراک سفر
14- «خیمه‌ی انسان مزن بر در این کهنه رباط» به چه معنی است؟ به این دنیا دل مبند.
15- ذکر نام‌شاعر درپایان شعر در اصطلاح چه نامیده می‌شود؟ تخلّص
16- «مادرت را اعانت می‌کردم.» ؛ یعنی ... : به مادرت کمک می‌کردم.
17- معنای کنایی «آب خوش از گلویش پایین نمی‌رود.» چیست؟ با خوشی و راحتی زندگی نمی‌کند.
18- در جمله‌ی «از ترقّی عدلیه چشم پوشیدم.» عدلیه به کدام اداره گفته می‌شد؟دادگستری
19- «برجستگی جلو زین اسب که از چوب، شاخ یا فلز سازند مترادف است با ... : قاچ زین
درس بیست و سوم
اقلیم عشق
لغت
1- «مضیق» به چه معناست؟ تنگنا
2- «عین الیقین» ؛ یعنی ... : یقینی که از دیدن حاصل شود.
3- «فرقدان» به چه معنی است؟ دو ستاره در صورت فلکی دب اکبر
4- «زنّار» ؛ یعنی ... : کمربندی که زردشتیان و مسیحیان به کمر می‌بستند تا از مسلمانان شناخته شوند.
املاء
5- در بیت «قصد ایشان نهفته اصراری است / که به ایماکنندگان اظهار» کدام واژه غلط نوشته شده است؟ اسرار
تاریخ ادبیات
6- عمده شهرت «هاتف اصفهانی» به چیست؟ ترجیع‌بند عرفانی
7- «هاتف اصفهانی» شاعر کدام دوره است؟ افشاریان و زندیان
آرایه‌های ادبی
8- کدام ترکیب «تشبیه» است؟ «چشم دل، اقلیم عشق، پای اوهام» : اقلیم عشق
9- مصراع «مرد راهی اگر بیا و بیار» چه آرایه‌ای دارد؟ جناس
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- «ترجیع‌بند» چگونه قالب شعری است؟ چند بخش است که هر بخش قافیه‌ی جداگانه‌ای دارد،بیتی فاصله‌ی بندها تکرار می‌شود.
11- در مصراع «برهمه اهل این زمین به مراد...» منظور از اهل این زمین، چه کسانی هستند؟ عاشقان
12- «هاتف اصفهانی» در غزل پیرو کیست؟ سعدی و حافظ
13- «سرگران» ؛ یعنی ... : بی‌اعتنا
14- «ملک‌لامکان» به‌چه سرزمینی گفته می‌شود؟ گستره‌ی فرمان‌روایی خداوند
15- «اولی‌الابصار» به چه معنی است؟ دانایان
16- بیت «باریابی به محفلی کان‌جا / جبرئیل امین ندارد بار» به کدام رویداد اشاره دارد؟ معراج پیامبر
17- معنای‌بیت«شودآسان زعشق کاری‌چند/که‌بود نزدعقل‌بس‌دشوار» چیست؟عشق‌کارهایی راکه عقل‌نمی‌تواند انجام دهد،انجام می‌دهد.
درس بیست و چهارم
موسی و شبان
لغت
1- «نمط» ؛ یعنی ... : روش
2- «چارق» به چه معنی است؟ کفش چرمی
3- «عتاب» به چه معنی است؟ سرزنش، ملامت
4- «فصل کردن» ؛یعنی ... : جداکردن
تاریخ ادبیات
5- قصه‌ی «موسی و شبان» از کدام دفتر مثنوی است؟ دفتر دوم
6- آموزه‌های‌عرفانی«مثنوی‌معنوی»درچه‌قالبی‌بیان شده است؟ تمثیل
آرایه‌های ادبی
7- «ژاژ خاییدن» چه آرایه‌ای است؟ کنایه
8- دو واژه‌ی (حلق و خلق) نسبت به هم چه آرایه‌ای دارند؟ جناس
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- در مصراع «آفتابی را چنین‌ها کی رواست» منظور از (آفتاب) کیست؟ خداوند بزرگ
10- «هر کسی را اصطلاحی داده‌ام» ؛ یعنی ... : به هر کس شیوه‌ای آموخته‌ام.
11- در مصراع «در حق او مدح و در حق تو ذم» منظور شاعر از «او و تو» کیست؟ چوپان، موسی
12- در مصراع «ملت عشق از همه دین‌ها جداست.» ملت در کدام معنی به کار رفته است؟ عقیده و مذهب
13- در مصراع «من نکردم امر تا سودی کنم.» امر به چه چیزی منظور نظر است؟ عبادت
14- «با کی استت» ؛ یعنی ... : با چه کسی سخن می‌گویی.
15- «فُشار» ؛ یعنی ... : سخن بی‌هوده
16- «آفتابی را چنین‌ها کی رواست» به چه معنی است؟ چنین چیزهایی لایق خداوند نیست.
17- «دهان دوختن» کنایه است از ... : ساکن کردن
18- «گران جانی» به چه معنی است؟ تنبلی
19- عبارت «خون شهیدان را ز آب اولی‌تر است» به چه معنی است؟ شهید در خون تپیده به غسل نیاز ندارد.
20- مصراع «عشق را دریای غم، غم‌ناک نیست.» ؛ یعنی ... : عشق از دریای غم، ترس و هراسی ندارد
شبنم عشق
لغت
1- «سُفت» ؛ یعنی ... : دوش، کتف
2- «طین» به چه معنی است؟ گِل
3- «پنهان کردن حقیقت» معنی چه واژه‌ای است؟ تلبیس
4- «جنیبت کش» ؛ یعنی ... : میرآخور
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «خزانه‌ی غیب، تفرّص کردن، خطاب عزّت» : تفرس کردن
تاریخ ادبیات
6- اثر «نجم‌الدّین دایه» چیست؟ مرصادالعباد
7- نجم‌الدّین دایه از عرفای قرن ... است. هفتم
آرایه‌های ادبی
8- کدام ترکیب «تشبیه» نیست؟ «شبنم عشق، ابر کرم، خاک آدم» خاک آدم
9- «خاک تن در نمی‌دهد.» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
10- «یک قبضه خاک» ؛ یعنی ... : مشتی خاک
11- «وسایط گوناگون در هر مقام برکار کرد.» ؛ یعنی ... : در ساختن هرچیز از واسطه و وسیله‌ای استفاده کرد.
12- مفهوم مصراع «ای به ازل بوده و نابوده ما» چیست؟ تو همیشه وجود داشته‌ای اما ما نبوده‌ایم.
13- «اعورانه بدو در می‌نگریست.» به چه معنی است؟ با یک چشم او را نگاه می‌کرد.
14- «اصناف موجودات» ؛ یعنی ... : موجودات گوناگون
15- عرفا «بار امانت» را چه دانسته‌اند؟ عشق
16- «تعبیه‌کردن» ؛ یعنی ... : نهادن
17- نام «فرشته‌ی وحی» چیست؟ جبرئیل
18- «طوع و رغبت» ؛ یعنی ... : اطاعت و میل